Τρίτη 3 Μαΐου 2011

Σαν άγγελος, όχι σαν Βέγγος.


Έτρεχες κυνηγώντας τον χρόνο που γυρίζει την γη. Εμένα έτρεχαν τα δάκρυα. Από τα γέλια. Τα δικά σου πικρά δάκρυα, αλλά αυτή η γεύση μου έλειπε όταν ήμουν παιδί. Θα μάθαινα πολύ αργότερα ότι ο καθένας πορεύεται με ότι έχει.
Αγόραζες καλωσύνη για λογαριασμό μας, πλήρωνες "τοις μετρητοίς και εξ ιδίων" αλλά ούτε καν σου περνούσε από τον νου, πως έτσι, άνοιγες μία πόρτα. Εμπαινες στο πάνθεον και γινόσουν ένας ακόμη "ωραίος ως Ελλην". Έπαιρνες την θέση σου στην μυθολογία των ηρώων μας.
Πετούσες στους δάνειους ουρανούς της ηλικίας μας για να προλάβουμε να δούμε την ταινία μέχρι τέλους. Πριν κοπεί η πολυκαιρισμένη κόπια που λαμποκοπούσε με εκείνην την ασπρόμαυρη ξεροκεφαλιά ενός Βαλκάνιου Τσάπλιν.
Σαν του άγιους του Θεόφιλου, στον ύπνο μας, σε βλέπαμε πολύχρωμο καθώς γινόσουν οι λέξεις που λείπουν από το βαλς των ονείρων. Μετά, κάποιος σκάλιζε πάνω στην σκληρή πέτρα της ανιδιοτέλειας τη μορφή σου, μόνο και μόνο για να προκαλέσει ένα ευεργετικό ψιλόβροχο διφορούμενης ερμηνείας.
Και με ζωή και με θάνατο.
Ομως, ήρθε η ώρα να ντυθείς κανονικά πια. Τα φτερά είναι στο νούμερό σου. Αλλά το υποσχέθηκες. Θα πετάς σαν άγγελος όχι σαν Βέγγος. Εντάξει;

Κυριακή 17 Απριλίου 2011

Μέσω νεφών.

Είναι ένα παράξενο, όσο και οικείο συναίσθημα.
Οπως όταν μπαίνεις σε έναν άγνωστο χώρο όπου θα αντιμετωπίσεις -για πρώτη φορά- άγνωστους ανθρώπους.
Κάθεσαι με την πλάτη στον τοίχο. 'Τουλάχιστον, να μην μου την φέρουν από πίσω", σκέπτεσαι.
Η όπως όταν μπαίνεις στο χώρο που είναι το καταφύγιό σου - εκεί που δεν φοβάσαι να γυμνωθείς από μέσα- και όλα βρίσκονται στην θέση τους. Από το πιο μικρό και ασήμαντο, μέχρι το πιο σπουδαίο.
Ησυχάζεις. Γνωρίζεις ότι κανείς δεν μπορεί να μπει εδώ, αν εσύ δεν το επιτρέψεις.
Ο Νίκος Παπάζογλου -όπως τόσοι και τόσοι στο παρελθόν αλλά όλο και ολιγότεροι στο μέλλον-
υπήρξε ότι ο τοίχος για την πλάτη μου.
Το καταφύγιό μου.
Η σιγουριά μου.
Μιά σιγουριά που δεν εξηγείται εύκολα αλλά την καταλαβαίνω στα πατήματά μου.
Κι όσο περνούν τα χρόνια και άνθρωποι σαν τον Νικόλα δραπετεύουν, όλο και πιο πολύ φοβάμαι πως η περπατησιά μου θα γίνεται όπως του παιδιού. Ασταθής. Αβέβαιη. Λοξόδρομη.
Ομως, καταλαβαίνω ότι άλλος τρόπος δεν υπάρχει. Παλεύεις να μείνεις όρθιος και περπατάς κοιτώντας μπροστά. Ακόμη και μόνος. Και χωρίς καβάτζες.
Αλλο δρόμο, δεν έχει.
Μέσω νεφών, μόνο.

ΦΕΥΓΩ - ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ

Τετάρτη 13 Απριλίου 2011

Χρεωκρατία και Κερδοσκοπία.


Δεν μου προξένησαν καμία έκπληξη οι αντιδράσεις ορισμένων στο ντοκυμαντέρ debtocracy. Ούτε, φυσικά, η προσπάθεια απαξίωσής του. Για δύο κυρίως λόγους. Ο πρώτος είναι πως το ντοκυμαντέρ αναδεικνύει την στρεβλή και καταστροφική λειτουργία του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος. Και ο δεύτερος, αφορά την δημιουργία της επιτροπής λογιστικού ελέγχου του χρέους. Το ντοκυμαντέρ, δεν ισχυρίστηκε ότι προσφέρει λύσεις για την αντιμετώπιση της σημερινής κατάστασης. Κάνει -ενοχλητικές για τους νεοφιλελεύθερους- διαπιστώσεις και θέτει κάποιες προτάσεις διεξόδου, για συζήτηση.
Οι υπέρμαχοι της ασθένειας που έχει προκληθεί από τον ιο οικονομικής ανοησίας Friedman, γνωρίζουν πως η αποδοχή μίας συζήτησης για τα αίτια της κρίσης θα αναδείκνυε τον παραλογισμό του συστήματος. Ενός συστήματος που υποστηρίζει ότι οι χρηματοοικονομικές αγορές είναι ο σωστός και "σοφός" μηχανισμός κατανομής κεφαλαίου. Ένας μηχανισμός τόσο "σοφός", ο οποίος αυτοδιορθώνεται κι έτσι δεν χρειάζεται να υπακούει σε κανόνες λειτουργίας και ελέγχου που θα έθετε κάποια δημόσια αρχή. Διότι αν υπήρχαν τέτοιοι κανόνες θα αποκάλυπταν πολύ γρήγορα, ότι ο "σοφός" μηχανισμός δεν κάνει τίποτε περισσότερο από το να κατασκευάζει κερδοσκοπικές φούσκες, που κάποια στιγμή, σκάζουν. Είναι λοιπόν, φυσικό, αυτόν τον μηχανισμό -που αποτελεί την καρδιά του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος- να τον υπερασπίζονται όσοι ευνοούνται από τα κέρδη της ανισομερούς κατανομής του πλούτου που δημιουργεί καθώς και εκείνοι που ελπίζουν να γευθούν κάποιο ψιχουλάκι που θα περισσέψει από το τραπέζι εκείνων που παίρνουν μέρος στο μεγάλο φαγοπότι. Γι αυτόν ακριβώς τον λόγο δικαιολογούν την κρίση με το επιχείρημα ότι προήλθε από την ανεντιμότητα και την ανευθυνότητα ορισμένων παραγόντων της χρηματοοικονομικής αγοράς, τους οποίους οι δημόσιες αρχές, απέτυχαν να θέσουν υπό έλεγχο (και ίσως για να "τιμωρηθούν" οι δημόσιες αρχές ανέλαβαν να κοινωνικοποιήσουν τις ιδιωτικές ζημίες των αγορών).
Το αίτημα της δημιουργίας επιτροπής λογιστικού ελέγχου του χρέους, είναι εξίσου ενοχλητικό. Και αυτό γιατί, πρώτον θα έφερνε στο προσκήνιο του δημόσιου διαλόγου την ανάγκη εντοπισμού και τιμωρίας των υπευθύνων της σημερινής οικονομικής συγκυρίας (που δεν διαφέρουν με όλους εκείνους που τώρα υποστηρίζουν ότι οι πολιτικές του μνημονίου είναι μονόδρομος ) και δεύτερον γιατί θα αποκάλυπτε ποιό είναι το ποσοστό εκείνο του χρέους, που αποτελεί -για να το θέσω κομψά- μία ληστρική χρηματοδότηση της απληστίας των λειτουργών και υπερασπιστών του οικονομικού συστήματος που στηρίζεται σε δύο πυλώνες. Τα χρηματιστήρια και τις τράπεζες.
Απλά πράγματα.
Τέλος, δεν αντέχω, θα ομολογήσω ότι όλα αυτά τα γράφω, για να αποκρύψω το γεγονός ότι για την παγκόσμια οικονομική κρίση, φταίει ο ΣΥΡΙΖΑ.

Πέμπτη 7 Απριλίου 2011

...Και γιατί να πάμε από την θάλασσα;


-"Μα πώς περπατάς επί των κυμάτων Κύριε;" τον ρώτησα.
-"Έχασα τον δρόμο" μου απάντησε.
Τ. Λειβαδίτης.

Ίσως είναι η φράση που έχει ακουστεί περισσότερο από κάθε άλλη, την τελευταία τριετία. "Η αλλάζουμε ή βουλιάζουμε". Την εκστόμισε μία ομιλούσα γελοιότης που άνετα θα έπαιρνε τον ρόλο του Αβερελ Ντάλτον, αν δεν του έβρισκαν μία πρόσκαιρη απασχόληση ως πρωθυπουργού. Η φράση, όμως, έγινε το βασικό πολιτικό - ιδεολογικό - μηντιακό επιχείρημα υπεράσπισης της πολιτικής του μνημονίου. Απόκτησε την ισχύ και τα χαρακτηριστικά μίας άλλης φράσης που ήταν χαραγμένη στα κανόνια των ηγεμόνων του μεσαίωνα. Reges ultimum factum. Το τελευταίο επιχείρημα των ηγεμόνων. Γενικώς, οι ηγεμόνες απεχθάνονται τις εναλλακτικές λύσεις, ιδίως όταν δεν τις προτείνουν εκείνοι. Προτιμούν την καλλιέργεια και διάδοση διλημμάτων, στα οποία έχεις να επιλέξεις ανάμεσα στην καταστροφή σου και την σωτηρία τους. Η φράση " ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε" είναι ένα δίλημμα αυτής της μορφής. Πώς, όμως, προέκυψε διάολε; Α, μυστηριωδώς, όταν φθάνουμε σε αυτό το σημείο (να αναζητήσουμε τα αίτια) το πρόβλημα γίνεται τοπικό, γίνεται αποκλειστικά ελληνικό. Και προκύπτουν οι διαφωτιστικές εξηγήσεις γιαουρτωμένων ("μαζί τα φάγαμε") ή κάποιες άλλες, που ενώ έχουν βάση αληθείας, αποτελούν υποσημείωση στο κεφάλαιο που αναζητά τα αίτια. Είναι καθαρό πλέον ότι αυτό που ονομάζεται "κρίση δημοσίου χρέους" προήλθε από την μετακύλιση του ιδιωτικού χρέους των τραπεζών στους προυπολογισμούς των κρατών. Αυτό συνέβη επειδή, αν οι τράπεζες χρεωκοπούσαν, το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα θα πήγαινε μία βόλτα χωρίς επιστροφή. Προκειμένου λοιπόν ο μηχανισμός παραγωγής ανισοτήτων να συνεχίσει να λειτουργεί προς όφελος εκείνων που συσσωρεύουν πλούτο, οι τράπεζες πρέπει να κερδίσουν χρόνο για να αποκτήσουν την κεφαλαιακή βάση που θα τους επιτρέψει να αντιμετωπίσουν τις απώλειές τους. Απώλειες που φορτώνονται σε εμάς, μέχρι οι τράπεζες να συγκεντρώσουν πάλι κεφάλαια σχεδόν αποκλειστικά από την εκποίηση της δημόσιας περιουσίας. Ολοι εμείς, έχουμε γίνει ένα είδος "κάδου ανακύκλωσης" του υπολογιστή, στον οποίο μεταφέρθηκαν τα χρέη. Ο χρόνος που χρειάζονται οι τράπεζες, είναι όσος θα χρειαστούμε ως χώρα να αποπληρώσουμε με τους τοκογλυφικούς τόκους την "μνημονιακή δανειοδότηση". Η αλλαγή για την οποία κάνει λόγο η φράση "ή αλλάζουμε ή βουλιάζουμε" αφορά τον χαρακτήρα του κράτους. Τέλος τα δημόσια αγαθά. Ολα ιδιωτικά, τα οποία μάλιστα θα διαχειρίζεται το κεφάλαιο μέσω των τραπεζών, οι οποίες χωρίς αυτή την επιλογή (που εμφανίζεται ως μονόδρομος) θα βουλιάξουν στο χρέος που δημιούργησε η απληστία του κέρδους. Το κυριότερο χαρακτηριστικό του καπιταλισμού. Το διασκεδαστικό ή αν θέλετε το τραγικό στοιχείο της ιστορίας είναι πως επειδή η Δημοκρατία δεν λειτουργεί, χρειαζόμαστε την αλλαγή της. Την βελτίωσή της. Οπωσδήποτε. Και δεν είναι καθόλου εύκολος αυτός ο δρόμος. Αλλά, κανείς δεν αναρωτιέται το προφανές. Γιατί να πάμε από την θάλασσα με ορατό τον κίνδυνο να βουλιάξουμε; Γιατί να μην πάμε από την ξηρά, όπου μπορεί να ταλαιπωρηθούμε αλλά δεν θα πνιγούμε; Μήπως γιατί αν πάμε από την ξηρά δεν θα χρειαστεί να πληρώσουμε εισιτήριο σε αυτούς που, αν πάμε από την θάλασσα, θα μας πνίξουν για να σωθούν με τα χρήματα του εισιτηρίου; Μην ρωτήσετε τον Αβερελ. Θα του αποσπάσετε την προσοχή και μπορεί να πέσει από το ποδήλατο.

Παρασκευή 18 Μαρτίου 2011

Τον πήδηξαν όλοι...(..όλοι;)


Ο Αλαν Κόρεν, ένας πολύ ωραίος και διαβασμένος τύπος, που απαρνήθηκε την ακαδημαική καρριέρα για να βγάλει τα προς το ζην ως δημοσιογράφος, συγγραφέας και ευθυμογράφος, θέλησε, στα μέσα της δεκαετίας του 70, να εκδόσει ένα βιβλίο με ευθυμογραφήματά του (μερικά από τα οποία είχαν δημοσιευθεί σε ένα ιστορικό σατυρικό περιοδικό της Αγγλίας, το Punch του οποίου για ένα διάστημα διατέλεσε και διευθυντής). Ο εκδότης στον οποίο πήγε τα χειρόγραφα, τον ρώτησε «γιατί πιστεύετε ότι το βιβλίο σας θα πουλήσει;». Ο Κόρεν του απάντησε «γιατί ξέρω τι θέλει ο κόσμος». Και δεν έλεγε ψέμματα. Ο Κόρεν είχε μελετήσει τις λίστες των best-sellers και είχε διαπιστώσει ότι τα βιβλία με τις μεγαλύτερες πωλήσεις αφορούσαν το γκολφ, τις γάτες και οτιδήποτε είχε σχέση με τους Ναζί. Επέλεξε λοιπόν για τίτλο στο βιβλίο τη φράση Golfing for cats (γκολφ για γάτες) και για εξώφυλλο επέλεξε μιά σβάστικα. Οι πωλήσεις πήγαν μία χαρά και ο Κόρεν ήταν χαρούμενος που άλλη μία σκανταλιά του, έπιασε τόπο. Αναρωτιέμαι, τον τελευταίο καιρό, αν ήταν κάποιος να γράψει ένα βιβλίο για το ελληνικό ποδόσφαιρο, πως θα προκαλούσε την προσοχή του κοινού; Θα είχε ενδιαφέρον ένα εξώφυλλο με τον Σάχα φλεγόμενο πάνω σε ένα cd, τίτλο «τον πήδηξαν όλοι» και από κάτω κεφαλάκια των του υφυπουργού πολιτισμού, του Γ.Γ Αθλητισμού, του προέδρου της ΕΠΟ και των προέδρων της λίγκας; (λόγω χώρου θα έμπαιναν, στο οπισθόφυλλο μερικά «πετυχημένα» πρωτοσέλιδα του χυδαίου οπαδισμού). Δεν νομίζω ότι θα το μάθουμε ποτέ, όχι γιατί δεν θα γράψει κάποιος ένα τέτοιο βιβλίο ή γιατί δεν θα βρεθεί εκδότης να το τυπώσει αλλά γιατί δεν νομίζω να νοιάζεται κανείς για τοο ελληνικό ποδόσφαιρο. Για τις ομάδες, το στοίχημα, την κονόμα, τις κρατικές χορηγίες, τις αργομισθίες, τις κομπίνες, το μαύρο χρήμα, το μπάχαλο για πλάκα, την λεζάντα στις εφημερίδες, τα ραδιόφωνα και τις τηλεοράσεις, την πολιτική καρριερα και την δημιουργία ομάδων –η κύκλων, όπως είναι της μόδας- ευνοουμένων, ενδιαφέρονται πολλοί. Με πρόσχημα το παιχνίδι, φυσικά, γιατί όπως όταν σχεδιάζεις ένα έγκλημα το πρώτο που φροντίζεις είναι το άλλοθι, έτσι και με το ελληνικό ποδόσφαιρο. Είναι το άλλοθι όλων αυτών που μπορούν να φοράνε κουκούλα, να έχουν μιά σιδηρογροθιά σε πρώτη ζήτηση και ένα λεξιλόγιο 300 λέξεων ή να φοράνε κοστούμι, να πιστεύουν ότι είναι τεχνοκράτες ή σοβαροί πολιτικοί και μπορούν να μιλούν με τις ώρες, μόνο και μόνο για να επιβεβαιώσουν την ισχύ του αφορισμού του θείου Αλβέρτου για το σύμπαν και την βλακεία. Αυτό που θα μπορούσε να αντιληφθεί κάποιος που θα ερχόταν από έξω ως ελληνικό ποδόσφαιρο, είναι μία πρόχειρη βιτρίνα ενός λυόμενου με μία τεράστια αφίσα της εθικής που σηκώνει το κύπελο στην Πορτογαλία και κάτω δεξιά, στη γωνία ένα χαρτί που γράφει επάνω με κόκκινο «πλεροφορείες μέσα, σπρώξτε». Αυτή η προστακτική, πολύ συχνά, γίνεται αφορμή παρεξηγήσεων αλλά όποιος κάνει το λάθος και μπει, έχει δύο επιλογές. Η να μην αντέξει την αποφορά και το σκοτάδι που υπάρχει μέσα και να ξαναγυρίσει στο δρόμο όπου κάτι πιτσιρικάδες παίζουν «διπλό» ή να ενσωματωθει με τα περιττώματα του εσωτερικού. Αν αυτοί που κάνουν τους σχεδιασμούς και παίρνουν τις αποφάσεις –τρομάρα τους- δεν έχουν καταλάβει ότι δεν έχει πιο κάτω σε αυτό το πηγάδι, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούν. Θα κάνουν μερικές επιτροπές, θα ορίσουν μερικούς ειδικούς ως μέλη και τις αμοιβές ανά συνεδρίαση, θα καταλήξουν σε πορίσματα που θα ανακοινώσουν σε μία συνένετευξη τύπου προαναγγέλλοντας και νέα νομοθετική ρυθμιση και το μόνο που θα αποφασίσουν θα είναι να βάψουν τα σκατά ροζ. Ούτε κι αυτό, όμως δεν θα το ολοκληρώσουν, είτε γιατί δεν θα υπάρχουν αρκετά κονδύλια για την ολοκλήρωση της χρωματικής αλλαγής είτε γιατί θα αλλάξει ο υπουργός. Μάλιστα, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, μέχρι να ενημερωθεί ο αντικαταστατης του, θα περάσει καιρός και «οι προτεραιότητες» θα έχουν αλλάξει. Οχι όμως και τα περιττώματα.

Δευτέρα 21 Φεβρουαρίου 2011

Για ποιό παιχνίδι;


Τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά το βράδυ του Σαββάτου στο ντέρμπι Ολυμπιακού -ΠΑΟ, μόνον εάν η πολιτεία είχε μία ολοκληρωμένη φιλοσοφία για τον επαγγελματικό και τον ερασιτεχνικό αθλητισμό, αν ήθελε και μπορούσε να διαμορφώσει ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο και θα υποχρέωνε τους πάντες να το σεβαστούν, αν μπορούσε να διασφαλίσει την εφαρμογή του, αν είχε πολιτικό προσωπικό με γνώση της σύγχρονης αθλητικής πραγματικότητας και όχι κομματικούς καρριερίστες ή πολιτικούς καιροσκόπους, αν δεν ήταν δέσμια του πολιτικού κόστους και αν την ενδιέφερε το αθλητικό αύριο και οι υποδομές. Τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά το βράδυ του Σαββάτου, μόνον εάν οι παράγοντες είχαν μία στοιχειώδη παιδεία και δεν επιδείκνυαν την αμορφωσιά τους τόσο ξεδιάντροπα, θεωρώντας ότι είναι «μαγκιά», αν είχαν μία στοιχειώδη γνώση των χαρακτηριστικών του παιχνιδιού και κάποιες ελάχιστες παραστάσεις από άλλα πιο προηγμένα πρωταθλήματα, αν ήθελαν και μπορούσαν να αποκαταστήσουν την καθαρότητα και την διαφάνεια στους όρους διαξαγωγής του πρωταθλήματος, αν είχαν ήθος, αίσθηση του μέτρου και τιμιότητα, αν ο εγωισμός, η αλλαζονία, η αγένεια και η χυδαιότητα δεν περιλαμβάνονταν στον κατάλογο με τα προτερήματά τους, αν αγαπούσαν το παιχνίδι, τουλάχιστον όσο –λένε ότι- αγαπούν τις ομάδες τους. Τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά το βράδυ του Σαββάτου, μόνον εάν η αθλητική ενημέρωση σεβόταν την αποστολή της και τον χαρακτήρα της, αν δεν αντάλλασε την ανεξαρτησία και τηνεγκυρότητά της με την εμπορικότητα, αν την ασκούσαν ανθρωποι με γνώσεις και παιδεια που θα υποστήριζε την δουλειά τους ή οποία δεν θα εξέπιπτε σε πανωφόρι ενστίκτων, αν οι ίδιοι οι δημοσιογράφοι αρνούνταν να παίξουν τον ρόλο του διασκεδαστή του πλήθους στο κολοσσαίο της μονομέρειας και του οπαδισμού. Τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά το βράδυ του Σαββάτου, μόνον εάν οι φίλαθλοι και οι οπαδοί (γιατί δεν είναι όλοι οι οπαδοί κάφροι) απαιτούσαν καλύτερης ποιότητας ενημέρωση αν οι φίλαθλοι και οι οπαδοί απαιτούσαν καλυτερης ποιότητας θέαμα και καλύτερες συνθήκες διεξαγωγής αγώνων, αν απαιτούσαν ισονομία και διαφάνεια, αν ήθελαν και μπορούσαν να αγαπήσουν το παιχνίδι –τουλάχιστον- όσο και την ομάδα τους, αν μπορούσαν να καταλάβουν ότι η ζωή είναι πάνω από το παιχνίδι, αν μπορούσαν και είχαν μάθει να σέβονται τον άλλο. Τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν διαφορετικά το βράδυ του Σαββάτου, μόνον εάν οι επαγγελματίες ποδοσφαιριστές σέβονταν τους συναδέλφους τους και το κοινό, αν υπερασπίζονταν την δουλειά και την αξιοπρέπειά τους, αν διεκδικούσαν καλύτερες συνθήκες εργασίας και δεν αντιμετώπιζαν τον τύπο σαν εργαλείο δημοσίων σχέσεων. Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά το βράδυ του Σαββάτου μονον εάν θεωρούσαμε ότι αυτές οι γραμμές αφορούν εμάς και όχι τους «άλλους».


Τετάρτη 9 Φεβρουαρίου 2011

Black - out Μνήμης.


Κάποιες φορές, τυχαία, τον τελευταίο καιρό που βρέθηκα μπροστά σε ανοικτό τηλεοπτικό δέκτη στην επίσημη ώρα κυβερνητικής προπαγάνδας που ονομάζεται «δελτίο ειδήσεων», έχω την αίσθηση ότι ο χρόνος στην Ελλάδα –σε αντίθεση με ότι συμβαίνει σε όλο τον υπόλοιπο κόσμο- μηδενίστηκε στις εκλογές του Οκτωβρίου του 2009. Από τότε, άρχισε μία νέα εποχή όπου κάποιοι μιλούν για εκείνα τα μέτρα «που πρέπει να υιοθετηθούν, για να σωθούμε» και τα οποία, εκτός του ότι δεν είναι διαπραγματεύσιμα, είναι πολύ σκληρά για την πλειοψηφία του πληθυσμού ενώ επιπροσθέτως έχουν και τον χαρακτήρα του κατεπείγοντος. Ενα χαρακτήρα που τους προσέδωσαν οι πραγματικοί διαχειριστές της χώρας, αφού η κυβέρνηση είναι ένα πολιτικό κατασκεύασμα του εκλογικού συστήματος, το οποίο βρίσκεται υπό διεθνή επιτροπεία. Φυσικά, το ένα σκέλος της συζήτησης αφορά την αναγκαιότητα των συγκεκριμένων μέτρων (γιατί αυτά και όχι άλλα) και την νομιμότητά τους, για να μην αναφερθώ στην διαδικασία λήψης των αποφάσεων. Εδώ, οργιάζει η μονόπλευρη προπαγάνδα, η διαστρέβλωση της πραγματικότητας, η χειραγώγηση και όλες οι δοκιμασμένες πρακτικές των ολοκληρωτικών καθεστώτων. Ενυπάρχει και η ωμή βία της κρατικής καταστολής (όπως π.χ στην Κερατέα) αλλά αυτά τα γεγονότα συγκαλύπτονται επαρκώς ή παρουσιάζονται με συγκλονιστική μονομέρεια που, βέβαια, ταυτίζεται με την κυβερνητική θέση ή που προβάλεται ως προσπάθεια αμφισβήτησης της «έννομης τάξης». Κατηγορία που έχει αποδωθεί και στο κίνημα «δεν πληρώνω». Το δεύτερο, όμως, σκέλος της συζήτησης στην κατασκευασμένη πραγματικότητα της νέας εποχής η οποία άρχισε με τις εκλογές του 2009, αφορά στο πως φθάσαμε εδώ και ποιοί ευθύνονται γι΄αυτό. Αυτό το σκέλος της συζήτησης δεν υπάρχει πουθενά στον δημόσιο διάλογο. Σαν να έχει επισυμβεί ένα black out στη συλλογική μνήμη. Στο δικό μου μυαλό, πρόκειται για ένα κατασκευασμένο black out, για προφανείς λόγους. Σκεφθείτε με ποιό κυρος οι υπεύθυνοι της σημερινής κατάστασης θα μπορούσαν να επιβάλλουν μέτρα; Την χώρα, με εξαίρεση το μικρό διάστημα της συγκυβέρνησης και της οικουμενικής, κυβέρνησαν τα δύο μεγάλα κόμματα. Αυτά πήραν τις αποφάσεις, έκαναν τις επιλογές, νομοθέτησαν, διαχειρίστηκαν την οικονομία και ερμήνευσαν με τον τρόπο τους το «εθνικό συμφέρον». Αυτά είναι που με τις επιλογές τους στο χθες, διαμόρφωσαν το σήμερα. Η χώρα δεν διαφέρει από τις χώρες που είχαν κατακτήσει κάποτε οι ρωμαικές λεγεώνες και μεταβλήθηκαν σε επαρχίες του Imperium Romanorum. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ενισχύονται και νομοθετικά οι μηχανισμοί καταστολής έτσι ώστε όταν αύριο κάποιοι -όχι όλοι, γιατί άλλοι θα φοβηθούν, άλλοι θα κουραστούν, άλλοι θα παραιτηθούν- ξεσηκωθούν, ο στρατός και η αστυνομία θα είναι εκεί για να διαφυλάξουν την «τάξη». Στην Κερατέα τι νομίζετε ότι κάνουν; Μιά πρόβα, απλά.

Τρίτη 18 Ιανουαρίου 2011

Le Roi et l'oiseau (1980) part 1/9 (English subs)

Οτι σπέρνεις, θερίζεις...


Είναι πολλά και ενδιαφέροντα όσα αγωνιστικά συνέβησαν στην διάρκεια της 18ης αγωνιστικής του πρωταθλήματος. Και προσφέρουν άφθονες αφορμές για σχολιασμό και προβληματισμό αλλά για μία ακόμη φορά, δεν θα ασχοληθούμε με αυτά. Εχει γίνει παράδοση στην ελληνική ποδοσφαιρική πραγματικότητα, το πρώτο θέμα συζήτησης να είναι η διαιτησία και η σχέση της με ένα «παρασκήνιο» που όλοι αποδεχόμαστε την ύπαρξή του αλλά κανείς δεν μπορεί να ονοματίσει. Αυτη η παράδοση καλλιεργήθηκε με συνέπεια από «παράγοντες» και εμπόρους της ενημέρωσης (εκδότες και «δημοσιογράφους») γιατί προσέφερε οφέλη και έβαλε τις βάσεις για την γέννηση του λεγόμενου «οπαδικού» τύπου. Ενός «τύπου» που το κύριο χαρακτηριστικό του δεν είναι η ενημέρωση αλλά η προάσπιση των συμφερόντων της ομάδας που στηρίζει. Πρόκειται δηλαδή για ένα «τύπο» που έχει απαρνηθεί την βασική συνθήκη λειτουργίας του. Την ανεξαρτησία του. Ολοι γνωρίζουμε ότι η αλήθεια και το συμφέρον δεν είναι συμβατές έννοιες. Ο οπαδικός τύπος έχει υιοθετήσει την βασική αρχή κάθε προπαγάνδας με βάση την οποία «αλήθεια είναι μόνον εκείνο που με συμφέρει». Αυτή την αρχή την χρησιμοποιεί χωρίς αναστολές. Ετσι, το κοινό μίας ομάδας εκπαιδεύεται να αποδέχεται ως «αληθές», το συμφέρον και να φιλτράρει οτιδήποτε συμβαίνει, μέσα από το φίλτρο του οπαδικού συμφέροντος. Η απαράδεκτη εισβολή του Γ. Βαρδινογιάννη στο μπουθ του Ολυμπιακού σταδίου, όπου οι συνάδελφοι του NOVA έκαναν την περιγραφή του αγώνα με την Καβάλα, είναι η απόλυτη έκφραση της αντίληψης ότι έκείνο που προέχει είναι η προάσπιση του οπαδικού συμφέροντος. Αυτή η αντίληψη κέρδιζε έδαφος όσο υποχωρούσε η δημοσιογραφία και έχει φθάσει σήμερα, να την αντιπαλεύει στα ίσα. Με κύρια ευθύνη των δημοσιογράφων. (η καθυστέρηση της αντίδρασης του Συνδέσμου Αθλητικού τύπου στο συμβάν της Κυριακής και μάλιστα αντίδραση σε ένα απλό επίπεδο ανακοίνωσης, δείχνει παρα πολλά). Η εισβολή του «καπετάνιου» δεν είναι πρωτοφανής. Γίνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια σε μικρά και μεγάλα γήπεδα, με διάφορους τρόπους. Από τους πιο διακριτικούς μέχρι βίαιους, σωματικά και ψυχολογικά. Οσο όμως αυτή η βία, η πίεση των παραγόντων –και των «φανατικών» οπαδών- δεν καταγγέλεται και δεν αντιπαλεύεται, τόσο εδραιώνεται. Το επόμενο βήμα θα είναι η περιγραφή καθ’ υπόδειξη ή κατά παραγγελία. Στον οπαδικό τύπο, γίνεται. Αν η λειτουργία μιάς τηλεόρασης ήταν φθηνή υπόθεση ή άφηνε κέρδος, θα υπήρχαν και οπαδικές τηλεοράσεις. Το MAGIC την εποχή της κυριαρχίας του Σωκράτη Κόκκαλη ήταν ενδεικτική περίπτωση. Προφανώς και δεν απαγορεύεται η λειτουργία μίας τέτοιας τηλεόρασης εφόσον τηρεί τις προυποθέσεις που θέτει το κράτος. Αλλά εκείνο που υπηρετεί είναι η κατευθυνόμενη ενημέρωση, η «προπαγάνδα» και όχι η δημοσιογραφία. Εκείνο που με ενόχλησε στο συμβάν της Κυριακής, είναι ότι η ΠΑΕ ΠΑΟ εκτίμησε ότι δεν χρειαζόταν να βγάλει ανακοίνωση για το περιστατικό. Και αυτή η στάση της, στα μυαλά των απαίδευτων και ανοήτων οπαδών, νομιμοποιεί τέτοιες αντιδράσεις. Δεν πιστεύω ότι χρειάζεται ιδιαίτερος σχολιασμός των όσων δήλωσε ο Γ. Βαρδινογιάννης μετά το παιχνίδι αλλά έχω μία απορία. Πώς τεκμηριώνεται η «ιδιοτέλεια» των κρίσεων του συναδέλφου που έκανε την περιγραφή; Η εκτίμηση ότι κάποιος συνάδελφος έκανε λάθος, ότι πιθανώς δεν είναι έμπειρος ή δεν έχει την κατάρτιση για να κάνει αυτή την δουλειά, είναι κάτι που μπορεί να αποτελέσει ζήτημα συζήτησης. Αλλά η «ιδιοτέλεια» αποτελεί κατηγορία, το βάρος της απόδειξης όμως βαρύνει εκείνον που την καταγγέλει. Και όταν τέτοιες κατηγορίες δεν αποδεικνύονται αποτελούν στοχοποίηση. Με ποιές συνέπειες, άραγε;

Δευτέρα 17 Ιανουαρίου 2011

Ο ανοικτός φράκτης.


Λένε -και μάλλον έχουν δίκιο- πως όταν δεν παρακολουθείς ένα μέσο μαζικής επικοινωνίας τακτικά, δεν θα μπορέσεις να κατανοήσεις και την εξέλιξή του. Με την ελληνική τηλεόραση δεν υπάρχει τέτοιος φόβος, αν θεωρήσουμε ότι εξελίσσεται και πως η αδυναμία καταγραφής αυτής της εξέλιξης, θα δημιουργήσει κενά που θα μας τρομάξουν. Ισως ο μόνος φόβος που η ελληνική τηλεόραση θα μπορούσε να προκαλέσει είναι ο horror vacui, ο φόβος του κενού. Ενός κενού που σε επίπεδο ενημέρωσης καλύπτεται από την εξάρτηση του μέσου από την κυβέρνηση. Αυτή, με την σειρά της υπηρετεί και εξαρτάται από οικονομικά συμφέροντα, τα οποία κινούνται εκτός κάθε δημοκρατικού ελέγχου. Αυτή η σχέση καθορίζει και τον χαρακτήρα της ενημέρωσης που σκοπό έχει να χειραγωγήσει τους θεατές στην κατεύθυνση που έχει επιλεγεί, από εκείνους που έχουν την νομοθετική εξουσία -κυριολεκτικά- στο τσεπάκι τους. Σε επίπεδο ψυχαγωγίας, το κενό καλύπτεται από σκουπίδια. Κοστίζουν λίγο, είναι γυαλιστερά, ευχάριστα γιατί ικανοποιούν τα ένστικτα, και κυρίως είναι εύπεπτα. Μπορούν να τα καταναλώσουν όλοι. Μία δημοκρατική εξίσωση προς τα κάτω που υποστηρίζεται και τρέφεται από την παραγωγή ηλιθίων, του εκπαιδευτικού συστήματος. Η επιμόρφωση, ουδέποτε υπήρξε λειτουργία που ενδιέφερε την ελληνική τηλεόραση. Σε κάποιες περιπτώσεις στο πεδίο αυτό, η κρατική τηλεόραση αποτέλεσε εξαίρεση. Αλλά όχι πια. Η επιμόρφωση, άλλωστε, καταργεί μία τέτοια τηλεόραση. Αν η ελληνική τηλεόραση επένδυε στην επιμόρφωση, θα ήταν σαν να αυτοκτονούσε. Ο Steve Jobs -η κινητήρια δύναμη καινοτομίας της apple- είχε ισχυριστεί "ότι στο μέλλον κανείς δεν θα διαβάζει" οπότε το μέσον, θα επενδύσει στην παραγωγή εικόνων προς κατανάλωση και θα συγχωνευθεί με τον υπολογιστή. Η εικόνα, καταναλώνεται εύκολα, ευχάριστα και αφήνει το μυαλό ξεκούραστο. Και όταν το μυαλό δεν κουράζεται., ατροφεί. Εμείς, στην Ελλάδα, εδώ πρωτοπορούμε. Η πνευματική ατροφία είναι στόχος που έχουμε κατακτήσει προ πολλού. Και η απόδειξη είναι η συντεχνία των ανικάνων στην οποία παραχωρήσαμε την εξουσία να καταστρέψει το μέλλον μας. Ομως, δεν υπάρχει λόγος να ανησυχούμε. Αρκεί να μην κλείσουμε την τηλεόραση. Τον μόνο φράκτη που δουλεύει αποτελεσματικότερα, ανοικτός.

Σάββατο 15 Ιανουαρίου 2011

Μία ευρωζώνη όλο τρύπες...

Η μνήμη είναι μιά περίεργη λειτουργία του ανθρώπινου μυαλού. Οπως όλες οι λειτουργίες του μυαλού, που ακόμη προσπαθούμε να κατανοήσουμε. Σε πολλές περιπτώσεις, σύμφωνα με τα όσα λένε οι νευροφυσιολόγοι, θυμόμαστε ή ξεχνάμε πράγματα ανάλογα με το ενδιαφέρον που έχουν για μας ή ανάλογα με τα συναισθήματα που μας επαναφέρει η μνήμη. Πολλοί, λοιπόν, έχουν ξεχάσει ότι η δημιουργία του ευρώ ήταν ένας βιασμός από την αρχή. Το χρονοδιάγραμμα που προέβλεπε η συνθήκη του Μάαστριχτ, «επισπεύθηκε» για να το πω κομψά, με αστείες δικαιολογίες, μόνο και μόνο γιατί τραπεζίτες και χρηματιστές ανακάλυψαν τα τεράστια κέρδη που θα τους πρόσφερε η δημιουργία του ενιαίου νομίσματος και της ευρωζώνης. Στο Αστερνταμ είχαμε την πρώτη εμφάνιση του συμφώνου σταθερότητας για να ικανοποιηθούν και οι απαιτήσεις της γερμανίας που «θυσίαζε» το νόμισμά της, για την δημιουργία του ευρώ. Από τότε, όμως, υπήρχαν αντιρρήσεις στους κύκλους των ορθόδοξων οικονομολόγων –αυτών δηλαδή που δεν έβλεπαν από αριστερή σκοπιά την ΟΝΕ- κυρίως αμερικανών, οι οποίοι προειδοποιούσαν για δύο κυρίως πράγματα. Το πρώτο αφορούσε την «θυσία» της Γερμανίας που δεν ήταν αυτό που οι ίδιοι οι γερμανοί υποστήριζαν, αφού ο τρόπος δημιουργίας του ευρώ και ο έλεγχος της Ευρωπαικής Κεντρικής Τράπεζας θα έδινε στους γερμανούς την δυνατότητα να κερδίζουν πιο πολλά από όσα θα παραχωρούσαν, κρατώντας παράλληλα και την νομισματική εξουσία της ΟΝΕ στα χέρια τους. Το δεύτερο, είχε να κάνει με την ίδια την αρχιτεκτονική του ενιαίου νομίσματος, που ήταν ένα σκαρί, ικανό να πλέει μόνο σε ήρεμα νερά μίας κατασκευασμένης συναίνεσης και γι' αυτό, ψευδεπίγραφης. Αρκετοί είχαν προειδοποιήσει πως σε συνθήκες κρίσης, θα ήταν αμφίβολο αν όλη η κατασκευή της ΟΝΕ θα μπορούσε να αντέξει και να αντιδράσει. Αυτούς, λοιπόν, που προειδοποιούσαν για τους κινδύνους ανεξάρτητα από την πολιτική αφετηρία της κριτικής τους, οι εκπρόσωποι του κεφαλαίου (πολιτικοί, τραπεζίτες και μηντιακά παπαγαλάκια ) «βάφτισαν» εχθρούς της Ευρώπης και έπνιξαν τις «απόψεις» τους. Για να μην επηρεαστεί από αρνητικά σχόλια τότε η "ψυχολογία της αγοράς" (δηλαδή οι ευκαιρίες κάποιων να κερδοσκοπήσουν με τον πιο αισχρό και άνομο τρόπο), σήμερα διαλύονται οι δικές μας ζωές αφού υποχρεωνόμαστε να πληρώσουμε την απληστία τους με το αύριο το δικό μας και των παιδιών μας.

Σάββατο 8 Ιανουαρίου 2011

Ισιδώρα Σιδέρη - Και θα χαθώ

Τρελές αγελάδες και τρελά κοτόπουλα.

Είχα ζήσει από πολύ κοντά -δημοσιογραφικά- την αντίδραση και την αντιμετώπιση της Ευρωπαικής Ενωσης απέναντι στο μεγαλύτερο διατροφικό σκάνδαλο. Εκείνο που ονομάστηκε «σκάνδαλο των τρελών αγελάδων» το 1997. Το ευρωπαικό κοινοβούλιο, το οποίο είχε συστήσει μία ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή που διερύνησε τις ευθύνες και τις ελλείψεις του συστήματος προειδοποίησης της δημόσιας υγείας στην Ε.Ε., είχε διατυπώσει τα συμπεράσματα των ερευνών του αλλά και τις προτάσεις του, σε μία έκθεση σχεδόν 1000 σελίδων. Από τότε υποτίθεται ότι οι έλεγχοι αυστηροποιήθηκαν και έγιναν οι αναγκαίες βελτιώσεις, με την ευθύνη των κρατών μελών. Το 1997 η Ε.Ε. είχε μόνο 15 μέλη και παρ όλες τις σοβαρές θεσμικές, πολιτικές και οικονομικές της ανεπάρκειες, σε ορισμένους επί μέρους τομείς, μπορούσε να εκδηλώσει μία ουσιαστική παρέμβαση όσο υπήρχε η βούληση να χρηματοδοτηθούν κοινές πολιτικές. Όμως, όπως έλεγαν κάποιοι τότε, τα κράτη δύσκολα θα διαπίστωναν εγκληματικές παραβάσεις όπως αυτές με την διοξίνη και τα γερμανικά κοτόπουλα, όταν κατι τέτοιο θα κόστιζε. Είτε στον κρατικό προϋπολογισμό που θα έδινε τα απαραίτητα χρήματα για την διενέργεια των ελεγχων είτε στις εγχώριες επιχειρήσεις και τις εξαγωγές τους. Βλέπετε, το οικονομικό κερδος, θεωρείται σπουδαιότερο από την ανθρώπινη προστασία. Η τωρινή περίπτωση της Γερμανίας, το επιβεβαιώνει. Εκεί που οι επιχειρήσεις διατροφής και ζωικής παραγωγής "αυτοελέγχονται", με την ίδια επιτυχία που "αυτορρυθμίζονταν" και οι αγορές. Και ο "αυτοέλεγχος" προέκυψε διότι το κράτος συμμορφώνεται με τα νεοφιλελεύθερα προτάγματα. Απαγορεύεται να παρέμβει παρά μόνον για να μαζέψει τα πτώματα, αν χρειαστεί. Φυσικά για λόγους προστασίας της δημόσιας υγείας. Αν κάποιος έχει την ψυχραιμία να συλλογιστεί κάπως περισσότερο αυτό το γερμανικό σκάνδαλο, θα τρομάξει αν φανταστεί τι μπορεί να συμβαίνει στο εσωτερικό άλλων χωρών μελών της Ε.Ε. που δεν λειτουργούν τόσο "υποδειγματικά" όσο η Γερμανία. Η ατμομηχανή της Ε.Ε. που εδώ και καιρό έχει εκτροχιαστεί.