Tο παραμύθι του μονόδρομου.

Επειδή εχω βαρεθεί την προθυμία με την οποία τηλεοπτικά κανάλια, εφημερίδες και υπουργοί ή πρώην υπουργοί προβάλλουν την λυση του μονόδρομου της υπαγωγής στην επιτήρηση του ΔΝΤ, ορίστε ένα άρθρο του Mark Weisbrot, αμερικανού οικονομολόγου, επικριτή της παγκοσμιοποίησης και του ΔΝΤ και υποστηρικτή της Τράπεζας του Νότου που έχουν δημιουργήσει ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής. Αρθρογραφεί σε αρκετές εφημερίδες διεθνούς κυκλοφορίας, όπως η Guardian, η New York Times, στο αριστερόστροφο αμερικανικό περιοδικό The Nation και αλλού. Αυτό το άρθρο δημοσιεύτηκε σους New York Times και απηχεί απόψεις και πολλών ορθόδοξων οκονομολόγων. Τις οποίες, μυστηριωδώς, δεν μαθαίνουμε. “Η συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΔΝΤ για παροχή έως και 960 δις δολαρίων για τη στήριξη των ασθενέστερων οικονομιών της ηπείρου καθώς και των χρηματοπιστωτικών αγορών φαίνεται να έχει ηρεμήσει προς το παρόν τους επενδυτές σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, αυτό δεν λύνει το υποκείμενο πρόβλημα ούτε καν βραχυπρόθεσμα. Το πρόβλημα είναι ένα από τα παράδοξα της οικονομικής πολιτικής. Η ελληνική κυβέρνηση έχει καταλήξει σε συμφωνία με τις αρχές της ΕΕ, οι οποίες περιλαμβάνουν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, καθώς και με το ΔΝΤ, η οποία θα κάνει την τρέχουσα οικονομική κρίση να γίνει ακόμη χειρότερη. Αυτό είναι γνωστό για τους οικονομολόγους, ακόμη και σ’ αυτούς που συμπεριλήφθηκαν στις διαπραγματεύσεις της συμφωνίας σε επίπεδο ΕΕ και ΔΝΤ. Οι προβολές δείχνουν ότι αν το πρόγραμμα πετύχει το χρέος της Ελλάδας θα αυξηθεί από 115% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος που είναι σήμερα έως και σε 149% το 2013. Αυτό σημαίνει ότι σε λιγότερο από τρία χρόνια και πολύ πιθανόν νωρίτερα η Ελλάδα θα αντιμετωπίσει την ίδια κρίση που αντιμετωπίζει σήμερα. Επιπλέον, το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει γι’ αυτό το χρόνο μία μείωση 4% του ΑΕΠ. Το σχέδιο είναι πολύ πιθανό να αποδειχτεί εξαιρετικά αισιόδοξο. Με άλλα λόγια, οι Έλληνες θα περάσουν πολλά δεινά, η οικονομία τους θα συρρικνωθεί και η επιβάρυνση του χρέους θα αυξηθεί και τότε είναι πολύ πιθανό να αντιμετωπίσουν την ίδια επιλογή αναδιαπραγμάτευση/αναδιάρθρωση του χρέους/ στάση πληρωμών ή έξοδο από το ευρώ.

Θεραπείες του Μεσαίωνα.

Υπάρχουν διδάγματα από αυτό το φιάσκο. Κατ’ αρχάς, καμία κυβέρνηση δεν πρέπει να υπογράφει μία συμφωνία που θα εγγυάται μία ανοικτή ύφεση και να επαφίεται στην παγκόσμια οικονομία για να την τραβήξει έξω από αυτή. Αυτή η διαδικασία της «εσωτερικής υποτίμησης» - σύμφωνα με την οποία η ανεργία σκόπιμα οδηγείται σε υψηλά επίπεδα, ώστε να μειωθούν μισθοί και τιμές διατηρώντας την ονομαστική συναλλαγματική ισοτιμία σταθερή - δεν είναι μόνο άδικη. Είναι και ασύμφορη. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο για την Ελλάδα με δεδομένο το αρχικό βάρος του χρέους της. Οι χιλιάδες Έλληνες που βρέθηκαν στο δρόμο έχουν δίκιο. Η ΕΕ και οι οικονομολόγοι έχουν άδικο. Δεν μπορεί να συρρικνωθεί ο δρόμος σας από την ύφεση. Πρέπει να αυξήσετε τον αριθμό διεξόδων, όπως κάνουν οι ΗΠΑ, έστω και πολύ αργά. Εφόσον η ΕΕ και το ΔΝΤ δεν προσφέρουν μία επιλογή ανάπτυξης στην Ελλάδα, θα ήταν καλύτερα η χώρα να εξέλθει από την ευρωζώνη και να επαναδιαπραγματευτεί το χρέος της.
Η Αργεντινή προσπάθησε να εφαρμόσει αυτή τη στρατηγική της «εσωτερικής υποτίμησης» από τα μέσα του 1998 έως τα τέλη του 2001, πάσχοντας από μία ύφεση που οδήγησε τη μισή χώρα στη φτώχεια. Τότε επαναδιαπραγματεύτηκε το χρέος της. Η οικονομία συρρικνώθηκε για ένα ακόμη τρίμηνο και στη συνέχει είχε μία σημαντική ανάκαμψη που μεταφράστηκε σε 63% τα επόμενα έξι χρόνια.
 Αντίθετα, η «εσωτερική υποτίμηση» ως διαδικασία υπόσχεται όχι μόνο ύφεση επ’ αορίστου, αλλά και μια μακρά, πολύ αργή ανάκαμψη, εφόσον λειτουργήσει - όπως μπορούμε να δούμε από τις προβλέψεις του ΔΝΤ για τη Λετονία και την Εσθονία. Και οι δύο αυτές χώρες αναμένεται να χρειαστούν 8 ή 9 χρόνια για να καταλήξουν στα προ ύφεσης παραγωγικά τους επίπεδα. Οι αυθεντίες κατηγορούν εύκολα την Ελλάδα και τις άλλες ασθενέστερες ευρωπαϊκές οικονομίες – Πορτογαλία, Ιταλία, Ιρλανδία και Ισπανία – για τα προβλήματά τους. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι το πραγματικό τους πρόβλημα συνίσταται στο γεγονός ότι ΕΕ και ΔΝΤ εξακολουθούν να τους προσφέρουν τη μεσαιωνική ιατρική αφαίμαξης του ασθενούς. Μέχρι αυτό να αλλάξει να περιμένετε πολύ περισσότερα προβλήματα στο μέλλον”.